Zaczynając swoją przygodę z kawą zazwyczaj nie mamy pojęcia o jej różnorodności, mnogości wyborów, historii, miejscach pochodzenia, rodzajach plantacji i drogi, jaką musi przebyć ziarnko kawy. Z czasem jednak przychodzi pewien wiek, lub okoliczności, w których dane jest nam skosztować po raz pierwszy aromatycznego napoju, który w następstwie towarzyszy nam przez resztę życia. Od czego zacząć? Przychodzę dziś z pomocą i radą dla początkujących kawoszy wyjaśniając dlaczego warto zacząć od kawy speciality.
Jak najlepiej rozpocząć poranek?
Czy można wyobrazić sobie przyjemniejszy poranek, niż prawdziwy zastrzyk energii, za sprawą pysznej i aromatycznej kawy? Jednak aby ten poranek można nazwać pełnowartościowym porankiem, warto zadbać o najwyższą jakość pitej kawy – nawet jeśli dopiero startujesz ze swoją fascynującą, kawową przygodą! Pojawia się więc pytanie – na jaką kawę się zdecydować? Okazuje się, że wybór wcale nie należy do najprostszych.
Brak jakości na sklepowych półkach
Wybierając się do pierwszego, lepszego supermarketu, na dziale z kawą widzimy półki, uginające się od nadmiaru przeróżnego rodzaju kaw – do wyboru, do koloru!
Pojawia się jednak pytanie – czy wśród tego ogromu towaru, znajdziemy coś, co spełni nasze oczekiwania? Coś, co będzie towarem najwyższej jakości? Wątpliwa sprawa. I właśnie dlatego szukanie kawy speciality – która spełni powyższe wymagania, może się skończyć porażką. Jednak nie warto się poddawać – warto szukać do skutku, aby wybrać, jak sama nazwa wskazuje – specjalną kawę, która zaspokoi kubki smakowe, zarówno prawdziwego smakosza, jak i początkującego kawosza. Dlaczego tak obstajemy przy wyborze kaw speciality? Wyjaśniamy!
Kawy speciality to kawy których nadrzędną kwestią jest ich jakość, wyselekcjonowane ziarna i ścisła kontrola na każdym etapie produkcji
Kawa speciality? A co to?
Kawy speciality to kawy których nadrzędną kwestią jest ich jakość. Tego typu kawy charakteryzują się wyselekcjonowanymi ziarnami, które pochodzą z miejsc o konkretnym mikroklimacie. Warunki do dojrzewania takiej kawy spełnia kilka miejsc na świecie – to przede wszystkim Etiopia, Brazylia, Kolumbia czy Indonezja.
Wszystko zaczyna się na plantacji, gdzie ziarna kawy wielokrotnie są doglądane przez plantatorów. Następnym etapem jest ręczne zbieranie, dokładna selekcja ziaren i poddawanie ich prażeniu – które odbywa się w określonej temperaturze – tylko odpowiednia pozwoli na wydobycie głębi smaku z ziarna kawy. Końcowy etap to zaparzanie. Wówczas kawa speciality staje się gotowym produktem do użycia.
Każdy z etapów produkcji takiej kawy jest ściśle i wielokrotnie kontrolowany, za pośrednictwem Specialty Coffee Association – Europejskiego i Amerykańskiego Stowarzyszenia Kaw o Najwyższej Jakości. Kontrole te charakteryzuje dbałość o każdy najmniejszy detal. Wszystko musi się odbywać w zgodzie z odgórnie narzuconymi normami.
Skala Q Grader i punkty przyznawane przez “sommelierów” kawy
Aby ocenić jakość niezastąpionych kaw speciality, warto powołać się na skalę Q Grader. Wyszkoleni i profesjonalni degustatorzy, którzy specjalizują się w sensorycznej arabice, testują jakość kawy. Specjaliści w sposób obiektywny i przemyślany, według określonych zasad, oceniają pitą kawę.
Zadaniem Q-Gradera jest przyznawanie punktów. Mienie kawy speciality, należy się produktowi, który uzyskał minimum 80 punktów, na 100 możliwych w skali Q Grader.
To najwyższy segment jakości, dotyczący kawy. Im wyższy wynik, tym wyższa wartość surowca i walory ziarna. Ocenianych jest kilka istotnych parametrów, a w tym m.in. aromat suchy oraz mokry, walory smakowe – kwasowość, balans, czystość, body, posmak i aromatyczność oraz zrównoważenie w wyczuwalnych nutach smakowych. A także konsystencja, jednolitość, słodycz oraz obecność wad.
Aromat kawy speciality
Aromat kaw z segmentu speciality to główny walor tego typu kaw. Przede wszystkim charakteryzują się one przyjemnym, różnorodnym i intensywnym aromatem. W porównaniu z tradycyjnymi kawami masowej produkcji, odznaczają się one bogatszym i pełniejszym zapachem.
Smak kawy speciality
Tego typu kawy w smaku pozostają czyste – nie uświadczymy nieprzyjemnego posmaku goryczki. Wyczuwalny natomiast będzie nutka słodkości z połączeniem kwaskowości. Taka kawa to kawa aksamitna i delikatna. Smak kawy speciality jest tak pełny, że nie wymaga wspomagania jakimikolwiek dodatkami, w postaci cukru, słodzików czy mleka.
Wszystko, co musisz wiedzieć na temat kawy speciality
Nazwa “speciality coffee” funkcjonuje od 1974 roku. Wówczas zostało wprowadzone w Tea & Coffee Trade Journal, przez Ernę Knutsen. To ona użyła sformułowania, aby nazwać najlepsze ziarna, które są produkowane w odpowiednich mikroklimatycznych warunkach. Z założenia tego typu kawy miały nie posiadać żadnych defektów.
Warto także wspomnieć, że kawa wątpliwej jakości, niejednokrotnie może się charakteryzować nieprzyjemnym zapachem – bywa, że jest on odtrącający. Podobnie jak jej smak – tutaj najczęstszą przypadłością jest występowanie cierpkiego, bądź nadmiernie kwaśnego posmaku. W takiej sytuacji nietrudno o wzdęcia, choroby wątroby czy nagminne bóle brzucha. Zupełnie inaczej jest w przypadku kawy speciality – dzięki wysokiej jakości, jaką się charakteryzuje, z powodzeniem można się nią delektować nawet do kilku razy dziennie – bez jakiegokolwiek ryzyka smutnych konsekwencji. W końcu to kawa z najwyższej półki.
Mówiąc o kawach pochodzących z segmentu kaw specjalisty warto zaznaczyć, że długość oraz szybkość palenia ziaren w dużej mierze wpływa na jakość samej kawy. Całkiem inne walory smakowe będą wykazywały kawy palone przy temperaturze wysokiej, a w dodatku w szybkim tempie, a całkiem inne te palone w niższej temperaturze – wolno. Powszechnie wiadomo, że kawa, która jest wypalana wolno będzie kawą wyższej jakości. I to właśnie te kawy – kawy wypalane wolniej, będą kawami, zaliczonymi do segmentu kaw speciality.
Gdzie dostaniemy kawę speciality?
Wyżej wspominaliśmy o kawach z supermarketu, wątpliwej jakości. Warto jednak uściślić, że w pierwszym lepszym dyskoncie nie uświadczymy kawy speciality. Nie znajdziemy jej także w sklepach specjalistycznych – dedykowanych właśnie kawie.
Czarny napój najwyższej jakości znajdziemy tylko i wyłącznie w sprawdzanych palarniach. Kawę speciality nabędziemy także bezpośrednio u dystrybutora kawy czy jej producenta. Niezmiernie łatwo rozróżnić kawę z masowej produkcji, od tej specjalnej. Te drugie odbiegają jakością i walorami smakowymi od najpopularniejszych, dostępnych kaw produkowanych masowo.
Ceny kaw speciality
Kawy masowej produkcji to kawy pochodzące z masowych plantacji. Na tego typu plantacjach najważniejszym aspektem są niskie koszty produkcji. Aby je zredukować w ostateczności mieszane są różne rodzaje kawy. Mieszanki te niekoniecznie posiadają walory smakowe, aromatyczne i jakościowe wysokich lotów. Jednak to właśnie tego typu kawę dostaniemy na każdym kroku – będzie ona dostępna w pierwszym lepszym sklepie. Zupełnie inaczej jest w przypadku kaw speciality. Zamienną nazwą takich kaw jest “single origin”, co w dosłownym przetłumaczeniu będzie oznaczać „jedno źródło”. W przypadku kaw z segmentu speciality nie ma mowy o przypadkowych mieszankach.
Ziarna pochodzą z jednego źródła – w momencie w którym na konkretnej plantacji zabraknie kawowców, wówczas kawa nie powstanie. Ponadto warto wspomnieć, że rocznie na świecie zbiera się około 10 milionów ton kawy, jednak tylko kilka, bądź kilkanaście procent zebranych kaw, trafi do puli kaw o najwyższej jakości. Z informacji tych wynika, że tego typu kawę można nazwać towarem deficytowym, a jednocześnie takim, na który jest popyt. To właśnie te czynniki wymuszają określone ceny rynkowe. Inną sprawą jest unikatowy, delikatny, słodki i naturalny smak, bogaty aromat i przede wszystkim najwyższa jakość kawy. Takie walory mają swoją cenę.
Dystrybutorzy, producenci, palarnie i wszelkiego rodzaju sklepy internetowe, zajmujące się sprzedażą tego typu kawy, dają konsumentom 100%-ową gwarancję, że ich kawy są produktem oryginalnym – doskonale zbalansowanym, o wiadomym pochodzeniu. Z tego też względu kawy z segmentu speciality nie należą do najtańszych kaw.
Pomimo tego taka kawa powinna się znaleźć na kuchennej półce każdego prawdziwego kawosza – nawet tego początkującego. Jestem także przekonany, że idealnie sprawdzi się jako prezent, dla wielbicieli czarnego napoju.
Podsumowując – o kawach speciality w kilku punktach:
- Jedno źródło pochodzenia ziaren
- Gwarancja pewnego źródła pochodzenia
- Najświeższe zbiory
- Ziarno pozbawione defektów
- Zrównoważony rozwój kawy w dbałości o środowisko
- Świeżo wypalone ziarna – klienta dostaje kawę maksymalnie miesiąc, od czasu jej wypalania, co gwarantuje absolutną świeżość kawy
- Wyjątkowe nuty smakowe – z przewagą tych słodkich
- Czysty smak
- Charakterystyczny aromat
- Gwarancja najwyższej jakości – od etapu sadzenia kawowca, do momentu parzenia naparu.
Dlaczego kawa speciality jest idealnym wyborem?
Zagłębiając się w tajniki kawy warto zacząć od poznania smaku kawy o najwyższej jakości – tylko wtedy jej fenomen stanie się zrozumiały. Zaczynając od kaw speciality, nigdy później nie będzie się chciało wracać do goryczkowego smaku kaw z sieciówek – kaw masowej produkcji. Ale o tym, każdy z początkujących kawoszy musi się przekonać na własnej skórze – a raczej na własnym podniebieniu. Sedno sprawy jest takie, że speciality coffee ma być kawą najwyższej jakości, a jej kosztowanie ma być drobną, ale jakże istotną przyjemnością, od której chce się zaczynać każdy poranek. Smacznego!
